GIDA ENDÜSTRİSİNDE KULLANILAN KURU TEMİZLEME
Gıda endüstrisinde kullanılan en yaygın sanitasyon prosedürü, ön durulama, yıkama (kimyasallarla), durulama ve sanitize etmeyi içeren sulu bir işlemdir. Ancak su kullanımının mikrobiyal üreme riskini artırabileceği tesislerde alternatif kuru temizleme prosedürlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Gıda endüstrisi için kuru temizlemeyi düşündüğümüzde, bunu genellikle kuru işlemeye sahip gıda fabrikaları ile ilişkilendiririz. Ancak kuru temizleme ve sanitasyon, herhangi bir işleme tesisinde değerli bir seçenek olabilir ve ortamdan ekipmana ve aletlere kadar neredeyse her yerde kullanılabilir. Vakum veya alkol bazlı mendillerle yüzey temizliği kadar basit veya demonte ekipmanın buharla temizlenmesi veya kuru buz püskürtme kadar derinlemesine olabilir. Ancak hangisi kullanılırsa kullanılsın, ürünün nasıl kullanıldığına bağlı olarak gıda alanları ve/veya gıdayla temas eden yüzeyler için ürünlerin onaylı olduğundan ve temizlik ve sanitasyon işlemlerinin doğrulanıp doğrulanmadığından emin olmak çok önemlidir.
Kuru temizleme, düşük nemli gıda işleme ortamları için etkili bir temizleme yöntemidir. Kuru temizleme prosedürleri, kuru işleme ortamında aşırı nemi sınırlarken, ürün kontaminasyonu ve haşere istilası riskini azaltır.
Kuru temizleme yöntemlerinin tüm ürün izlerini ortadan kaldırmayacağını veya sterilize edilmiş bir yüzey oluşturmayacağını, ancak gıda güvenliği tehlikelerinin varlığının azaltılmasına yardımcı olacağını unutmamak önemlidir.
Etkili kuru temizlemenin faydaları arasında güvenli ürün üretimi, daha uzun raf ömrü ve kötü tat, koku ve rengin azaltılması yer alır. Bir dereceye kadar, ekipmanın bozulmasını da önleyebilir ve üretim verimliliğini artırabilir.
Kuru temizleme için kullanılan alet örnekleri şunları içerir:
· fırçalar
· süpürgeler
· sıyırıcılar
· vakumlar
· basınçlı hava
Çapraz kontaminasyonu önlemek için, kuru temizleme için kullanılan araçlar renk kodlu olmalı ve belirli ekipmanların, tesis alanlarının veya ürün kalıntısı türlerinin (örn: alerjenlerin) temizlenmesine özel olmalıdır. Gıda ile temas eden yüzeylerin temizliğinde kullanılan aletler zeminlerde kullanılmamalıdır.
örn.
· Beyaz fırçalar –ekipmanların iç kısmı
· Sarı fırçalar – ekipmanların dış kısmı
· Gri fırçalar – zemin ve tavanlar
· Siyah fırçalar- SADECE drenajlar
Farklı renk kodlu araçlar ayrı olarak saklanmalıdır.
Temizlemek için basınçlı hava kullanılıyorsa dikkatli olunmalıdır. Bu, daha geniş çapta yayılan kirleri veya kirleticileri (özellikle alerjenleri) önlemek ve uçuşan tozlar nedeniyle meydana gelebilecek kontaminasyonları önlemek için gereklidir. Bir ekipman parçasına hava üflediğinizde, toplamayı kolaylaştırmak için kirleri bir alandan diğerine taşırsınız. Bir vakumlu temizleyici en iyi temizleme yöntemidir.
Ulaşılması zor alanları temizlemek için basınçlı hava gerekebilir. Bunlar, temizlenmesi zor olabilecek köşeler, oluklar ve diğer karmaşık tasarımları içerir. İşi yapmak için mümkün olan en düşük basıncı kullanın ve 30 psi’yi aşmayın. İşçiler, kişisel koruyucu ekipman giymeyi de içeren güvenli çalışma prosedürlerini takip etmek için eğitilmelidir.
Kuru temizleme prosedürü uygularken yukarıdan aşağıya doğru çalışılır. Basınçlı hava gerektiren alanlar önce üflenmelidir. Ardından, aşağıdaki yüzeylere kir düşmesine izin vererek borular ve hatlar gibi baş üstü armatürlere geçin. Aşağıya doğru çalışırken bu kalıntılar temizlenir. Temizleme, zemini süpürerek tamamlanır.
Alternatif kuru temizleme yöntemleri;
Daha az yaygın olan diğer kuru temizleme yöntemleri şunları içerir:
İnert parçacık patlatma
Kuru buz püskürtme, kalıntıyı gevşetmek için yüksek hızlı buz topaklarının uygulanmasını içerir. Kuru buz temas halinde buharlaşır ve ürün kalıntısı daha sonra kolayca çıkarılır. Özel ekipman gereklidir.
Sodyum Bikarbonat püskürtme, yukarıdaki kuru buz püskürtme yöntemine benzer.
Buharla sterilize etme, mikroorganizmaları öldürmek için bir yüzeye yüksek sıcaklıkta buhar uygulanmasını içerir.
Herhangi bir temizleme prosedüründe olduğu gibi, bir tesiste kullanım için etkili ve uygun olduklarından emin olmak için yukarıdaki yöntemler doğrulanmalıdır. Her zaman kuru temizleme faaliyetlerinin kayıtları tutulmalı ve gerçekleştirilen temizlik doğrulanmalıdır.